مخاطرات اتمی
تا سالهای میانی سده 20 میلادی، کمتر کسی تصور می کند که هسته کوچکی چون اتم، قادر باشد کره بزرگی چون زمین را تهدید کند! صرف نظر از ازمایشهای مخفیانه آلمانها در دوران جنگ جهانی و آزمایش کورکننده پرتاب بمب اتمی در هیروشیمای ژاپن، فقط حادثه چرنوبیل بود که تا حدی انسانها را با مخاطرات استفاده از اتم و اسباب آن، آشنا کرد.
رخدادی غمبار که روز ۶ اردیبهشت ۱۳۶۵ خورشیدی برابر با ۲۶ آوریل ۱۹۸۶ میلادی ، در نیروگاه چرنوبیل در کشور اوکراین اتفاق افتاد داد. انفجار و آتش‌سوزی در رآکتور شماره ۴ این نیروگاه اتمی ، باعث پخش مواد رادیواکتیو در مناطق وسیعی از غرب اروپا شد . در شرائطی که مقامات دولت شوروی، سعی در مخفی نگاه داشتن ابعاد این فاجعه زیست محیطی بودند ، کشف ذرات رادیواکتیو در صدها کیلومتر دورتر یعنی در کشور سوئد ، دنیا را با یک مساله مهم و نگرانی چالش برانگیز روبرو ساخت. بر اثر انفجار راکتور نیروگاه ساخته قدرت طلبان روسی، در ساعات اولیه پنجاه آتش‌نشان و متخصص این نیروگاه کشته شدند. بیش از پنج هزار نفر نیز بر اثر ابتلا به سرطان جان باختند و تا سال ۲۰۱۰ آمارها حاکی از ابتلای شش هزار نفر به سرطان تیروئید در نتیجۀ انتشار تشعشعات رادیواکتیو داشت. سالها پس از این حادثه هنوز تا فاصلۀ ۳۰ کیلومتری این نیروگاه خالی از سکنه است. بیش از ۱۶۰ هزار نفر از ساکنان این منطقه مجبور به تخلیۀ منازل خود پس از انفجار شدند.
به عبارت درست تر، بهره برداری مخاطره امیز از نیروی اتم، باعث شد تا نزدیک به ۵ میلیون نفر آسیب ببینند، حدود ۵ هزار مرکز مسکونی در اوکراین و کشورهای همجوار با ذرات رادیو اکتیو آلوده شوند. حتی کشورهای فنلاند، سوئد، نروژ، لهستان، بریتانیا و ...نیز اثرات فاجعه را احساس کنند. با وجود گذشت سال ها از این حادثه، هنوز آثاری از مواد رادیو اکتیو و جهش های ژنتیکی در مردم منطقه مشاهده می شود. نظیر: ناقص شدن نوزادان و شیوع بیماری های مختلف چون سرطان تیروئید و از کار افتادگی شماری زیادی که در منطقه آلوده نفس کشیده اند!
* تصور نمی شود که کشوری در دنیا بخواهد این تجربه تلخ را تکرار کند. از این رو ، اجماع جهانی بر آن است که با قید احتیاط از نیروی اتم استفاده کنیم. هدفی که ایرانیان نیز بر آن تاکید دارند. لذا تاخیر در راه اندازی نیروگاه اتمی بوشهر ، یک مساله صرفاً سیاسی نیست و از رویه خردمندانه دولت ایران برای تامین ضمانت نامه های لازم حکایت می کند.
