اثرات توفان
در یکی از الواح منظومۀ بلندبالای «گیلگامیش» که بازمانده از دوران کهن سومِری است و در دوران آشوری بازنویسی شده ، آمده است : مردمِ جهان سرکش شدند و سر از اجرای فرمان ایزدان و نمایندگان آنها برتافتند و ارادۀ خودشان را فراتر از ارادۀ ایزدان و فرمان رهبرانِ مبعوثِ ایزدان قرار دادند؛ در نتیجه خشم ایزدان برانگیخته شد، و ایزدان تصمیم گرفتند که نسل این بشرِ نافرمان را از روی زمین براندازند. آنها برای همین منظور توفان سهمگینی همراه با آبهای انبوهی از آسمان فرستادند و مردم و آبادیها را نابود کردند؛ و اگر نه رحم و شفقت یکی از این ایزدان بود که نمی خواست در برنامۀ نابودگری بشریت شرکت داشته باشد، مردمِ جهان به کلی فنا شده بودند. این ایزدِ عاقبت اندیش و مهربان، به دور از چشمِ مجمعِ ایزدان، ارواح بخشی از انسانهای نیکوکار را در کشتی نهاد تا از نابودی برهند و پس از توفانِ سیل بارِ ویرانگر ، زندگی را از سر گیرند و جهان را آبادان سازند؛ و چنین بود که نسل بشر بر روی زمین ماند.
** همین داستان است که بعدها انبیای اسرائیلی در کتابشان بازنویسی کردند و سپس به قران وارد شد و ماجرای نوح نبی را رقم زد. اما این همه ماجرا نیست:
این نکته که نخستین تلاشهای بشری برای طرح مساله عذاب الهی و لزوم اطاعت از خدایان در تمدن سومری ، مقارن با ابداع خط و کتابت بوده است . نشان می دهد که خط و ادبیات، که حاصل تدریجی اختراع خط است، با برخورداری از اصل تکوین باورهای دینی و تقدس شماری عناصر ماوراطبیعه ، باعث گردید تا روایات مذهبی به عنوان نخستین صورتهای تاریخ نگاری ایجاد شده و با خط تثبیت شوند. از همین رو بوده است که خط در مراحل اولیه اش یک ودیعۀ آسمانی پنداشته شد که خدایان از آسمان ها به نمایندگان خاص خویش داده بودند تا احکام و عبادات را به وسیله آن بر الواح گلی و سنگی بنگارند. حتی پنداشته شد که الواحِ مکتوب و آمادۀ حاوی احکام ، از آسمان آورده می شوند. فلذا ، کاهنان به مردم القا کردند که خط از آسمان فرود آمده است و خدایان احکام خویش را بر لوحه هائی می نگارند و به نمایندگانشان در روی زمین می سپارند تا مردم از آنها تبعیت کنند . از همه مهمتر، خدایانْ خواندنِ رموزی که بر این الواح حک کرده اند را به کاهنان یاد می دهند. لذا امتیاز چشمگیر کاهنان که بر تقدس آنان می افزود، از همین جا پدید آمد. یعنی حق انحصاری تفسیر شرایع.
