مخاطرات روزنامه
یکی از جرائدی که در ترکیه، اما در قلمروی فرهنگی ایران معاصر منتشر شد ، روزنامه اختر بود که کارش را با انتقاد از امتیازات اعطایئ دولت قاجار شروع کرد . با افشای متن قرارداد توتون و تنباکو ، آزادی خواهان را به مبارزه با این امتیاز ننگین دعوت کرد و همزمان با آشنا کردن مردم با ترتیبات و تشکیلات لازمه برای تحقق حکومت مشروطه، دشمنی دولت را برانگیخت. دربار که توزیع و اشاعه مقالات و مطالب اختر را خطرناک می شمرد ، به جّد بر سر آن بود تا جلوی ورود این روزنامه را از استامبول به ایران بگیرد . اما مدیر روزنامه یعنی حاج میرزا مهدی معروف به اختر ، از قلم روشنفکران منتقدی چون : میرزا آقاخان کرمانی بهره می برد تا مقاله های متعدد ادبی و سیاسی منتقدانه چاپ کند و به بیداری مردم ایران سرعت بخشد .
رویه انتقادی روزنامه اختر چنان خشم مسئولین سیاسی را برانگیخت که وقتی دیدند با وجود ممنوعیت ورود آن به ایران، باز هم اختر مخفیانه می رسد و توزیع و خوانده می شود ، برآشفتند و شاه مستبد ، ناصرالدین شاه قاجار به وزیر اعظم خود نوشت :
« جناب امین السلطان :
ان شاالله احوال شما خوب است ، چه می کنید ؟ باران که نمی گذارد شخص نفسی بکشد ، کسی از منزل بیرون آمده به حضور می رسد ؟ تازه هایی باشد به عرض برسانید . این روزنامه اختر باز فضولی های زیادی کرده ، نسخه آن را دیدم ، حال می دهم بیاورند . آرتیکل های بدی نوشته شده است . ملاحظه کنید که این روزنامه باید جداً غدغن سخت شود که پُست خانه قبول نکرده و نیاورند به ایران . حتی چاپارهای انگیس و فرانسه هم غدغن کنید که مِن بعد روزنامه اختر نیاورند . به امین الدوله دست خط نوشتم ، شما هم تاکید کنید که از این تاریخ دیگر روزنامه نیاورده ، منتشر نکنند . به سُفرا هم خودتان غدغن کنید که چاپارهای آنها روزنامه اختر را قبول نکرده و نیاورند.»
** اما با این وجود ، فکر می کنید شاه توانست جلوی انشتار اخبار و میل به آگاهی را بگیرد؟ هم چنان که دیگران نتوانستند!
