پیام زنان به مجلس
با صدور فرمان مشروطیت، جان تازه ای در جنبش اجتماعی ایران دمیده شد . در این شرائط، تلاش برای تدوین متمم قانون اساسی در جریان بود، اما به دلیل کارشکنی عوامل ارتجاع و محافظه کاری و تردید نمایندگان مجلس ، کار قانونگذاری به کُندی پیش می رفت. در این اضواع و احوال بود که زنان غیور ایرانی وارد معرکه شدند و جلوی بهارستان ازدحام کرده و درخواست تصویب قوانین اساسی کشور را نمودند. یکی از انجمنهای زنان موسوم به اتحادیه غیبی نسوان ، نامه ای به وکلای ملت نوشت و از آنها خواست تا هر چه سریعتر متمم قانون اساسی را تدوین و تصویب کنند تا به نابسامانی اوضاع خاتمه داده شود. در این نامه سرگشاده و قابل تامل آمده بود:
« ..خب ، ای آقایان محترم، می خواستید در این مدت یکی دو کار کوچک را اقلا تمام کرده و در مقام اجرا گذارید تا دل مردم قدری خوش شده و با خود خیال کنند که شاید مدت 28 ماه دیگر دو کار اصلاح شود...اگر ما می خواستیم شاه و وزرا کار کنند، پس این بازی چه بود؟ پس این دردهای بی درمان مان چه بود؟...وای به این غیرت، مرحبا به این مردانگی، الحق معین مشروطه و قانون همین است که ما می بینیم؟ معلوم می شود وکلای ما مجلس را برای تفنّن خاطر خودشان بر پا کرده اند. مجلس، پارلمنت برای اجرای قانون است. پس کو قانون شما ؟ عدلیه شما کو ؟ ..به چه دلیل توجه به حال این ملت ندارید؟ چرا راه شش ماه را ششصد سال طی می کنید؟ چرا قانون به دست ما نمی دهید که هر کس در هر کجا هست، تکلیف خود را بداند؟.. اگر وکلای محترم ما توانستند یا می توانند قانون را تمام کرده و در سایر کارها ترتیبی بدهند که اسایش خلق فراهم شود، زهی شرف و سعادت. والا اگر در کار خود چنین پیشرفتی نمی بینند..ما به توسط همین عریضه خبر می دهیم که همه استعفا از کار خود بدهند و..چهل روزی هم کار را بدست ما زنها واگذارند و به شرطی که عار نداشته باشند! زیرا که وجود ما بسته به وجود یکدیگر است. اگر ما نباشیم، شماها نیستید.اگر شماها نباشید ماها نیستیم. خلاصه ما وکلا را انتخاب می کنیم...قانون را تصحیح می کنیم. دستورالعمل ولایات را می فرستیم....انبارهای جو و گندم متمولین را می شکنیم..بانک ملی را برپا می کنیم..قنوات شهری را صحیح می کنیم..کوچه و خیابانها را تنظیف می کنیم..همین قدر عرض می شود که زنها آن چه را که می خواهند بیش از این عرضی نیست...»
*** برگرفته از کتاب زنان ایران در جنبش مشروطه : عبدالحسین ناهید، تبریز : نشر احیا ، 1360 ، صص68-63
